Aslen Niğdeli olan, Fransa’nın Strazburg kentinde doğup büyüyen Şaban Kiper, 15 yıldır Osmanlı ve Türkiye tarihi ile ilgili yazılmış Fransızca eserleri topluyor.
Kiper, Fransa’da 1915 Ermeni olaylarının tartışıldığı, inkar yasasının gündeme geldiği 2000’li yılların başında soykırımın gerçek olup olmadığını araştırmak ve bu konuda kaynak toplamak için dönemin Fransızca gazetelerini satın almaya başladı.
“Osmanlı’yı ötekileştirme çabası”
Araştırmalarında özellikle Sultan II. Abdülhamid ile ilgili 150 Fransız gazetesine ulaşan Kiper, 1900’e kadar II. Abdülhamid’e methiyeler düzen Fransız basınının bir anda dil ve söylem değiştirmesine dikkati çekiyor.
“Bu gazetelerde Fransız basınının, Osmanlı Bankası’nın bombalanmasına (1896), hatta 1901’e kadar Abdülhamid Han ile ilgili methiyeler yazdığını, iyi bir sultan, Türkiye-Fransa ilişkileri açısından iyi bir müttefik olduğunu belirttiğini görüyoruz. Ancak 1901-1902’den sonra bir kırılma olduğunu anlaşılıyor. Fransız basının dili tamamen değişiyor, eleştirel, hatta daha ziyade tamamen Osmanlı’yı ötekileştirme, farklı gösterme çabası.”
Yüzyıl arayla aynı tek seslilik
Şaban Kiper, Fransız basınının o dönem II. Abdülhamid’e karşı kullandığı dildeki değişim ile bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı söylemlerindeki farklılaşmanın paralel olduğunu söylüyor.
“Cumhurbaşkanımıza karşı Gezi olayları öncesi ve sonrasında kullanılan dil ile Abdülhamid Han’a karşı Osmanlı Bankasının bombalanması öncesi ve sonrasında kullanılan dil açısından basında ciddi bir paralellik var; bir noktadan sonra tamamen eleştirel bir dil kullanılıyor, ötekileştirme, şeytanlaştırma olduğunu görüyoruz.”
[Fotoğraf: AA]
Kiper, Fransa’da sağ sol fark etmeden Le Figaro, Le Monde, L’opinion, Liberation gibi tüm ulusal basının bugün Türkiye’ye karşı tek sesli bir kampanya içinde olduğunu ifade ediyor.
“O dönemin Avrupa basınında, özellikle Sultan II. Abdülhamid’in son döneminde hem İngiliz hem Fransız basınında aynı tek seslilik var.”
Bu dönem Fransız basınında Sultan II. Abdülhamid’e “Kızıl Sultan” lakabı yakıştırıldığına dikkat çeken Kiper, “insanları sevmeyen ve öldüren, diktatör sultan” portresinin özellikle öne çıkarıldığını düşünüyor.
Ermeni olaylarında İngiliz parmağı
Koleksiyonundaki 17 Kasım 1895’e ait “Le Journal” gazetesinde yer alan bir resim ve habere dikkati çeken Kiper, haberde, Ermeni olaylarının tamamen İngilizlerce planlandığını ve sahneye konulduğunu, bunu ince bir fikirle Osmanlı’nın üstüne yıkmak istediğinin gazetede anlatıldığına dikkati çekiyor.
“Gazetenin içerisinde de Karaköy’deki Osmanlı Bankası’nın 1896’da bombalanmasında Fransa’nın rolünü, bankayı bombalayan Ermenilerin Fransız gemisiyle nasıl Marsilya’ya kaçtığını açıklıyor.”
[Fotoğraf: AA]
Hayali yazardan “Kızıl Sultan” kitabı
Sultan II. Abdülhamid ile ilgili Fransızca’da ilk çıkan “Abdul Hamid – Kızıl Sultan” adlı kitabın 1936’da Gilles Roy tarafından yazıldığını dile getiren Kiper, Osmanlı hanedanının torunlarının yaptığı araştırmanın Gilles Roy adlı bir kişinin var olmadığını gösterdiğini söylüyor.
“Gilles Roy hiçbir zaman doğmamış, hiçbir zaman ölmemiş, kayıtlarda yok, hayali bir isim. Kitap analiz edilince, bu gazetelerin haberlerinden toplanmış olduğu anlaşılıyor. Kitabın önsözünü de Fransa sömürgeci zihniyetinin Cezayir’deki en katı generali Leon Lamouche yazmış.”
Kitabı kimin yazdırdığının halen bilinmediğini ifade eden Kiper, bununla birlikte kitabın hemen bir yıl sonra Türkçeye tercüme edilmesinin dikkat çekici olduğunu da söylemeden geçemiyor.
TRT