Gümüş hançerler, Umman’ın kültürel kimliğinin ayrılmaz bir parçası. Binlerce yıllık bu gelenek bugün de titizlikle sürdürülüyor. Ummanlıların özel günlerinin olmazsa olmazı bu hançerler, zanaatkarların maharetli elleriyle özenle işleniyor.
Umman’ın Nezva kentinde yıllarca geleneksel gümüş hançer imalatı yapan Seyf Tivani bu mesleğin babadan kendine miras kaldığını belirtiyor:
“Gümüş eşya, hançerler, süs ve hediyelikler konusunda uzmanız. Dede mirası, baba mesleğimiz. Babam eksik olmasın bu mesleği 45 yılı aşkın süre icra etti. Elhamdülillah bu mesleği ben de öğrendim. Şimdi de oğullarıma da aktarıyorum”
TRT Arapça ekibini atölyesinde ağırlayan Tivani, gümüş hançer imalatının inceliklerini anlatıyor:
“Hançerlerimiz; sap, gövde ve kemer olmak üzere üç ana parçadan oluşmakta. Ancak her hançer çeşidine göre, ayrıyeten özel parçaları olabiliyor. Mesela Saidi hançeri, Nezvani ve Suri hançerlerinden farklı parçaları var. Her çeşidin apayrı ayrıntıları var. Bir hançeri sıfırdan üretmek en az bir ay sürer. Üretim sürecinde birden çok usta derede olur. Gövdenin ustası ayrı, sapın ustası ayrı. Gümüş ipler de ayrı bir zanaatkarlık alanı. Montaj işleminin de ustası ayrı olur.”
Ülkeyi yöneten Al Said Hanedanı’nın kullandığı hançer modeline ‘Saidi Hançer’ denilirken, farklı yörelere özgü hançer modelleri, genellikle bu bölgelerin ismini taşıyor. Örneğin Nezva kentinde kullanılan hançer modeli ‘Nezvani hançer’ olarak adlandırılıyor.
Umman’da gümüş hançerlerin özel günlerde büyük önem arz ettiğini belirten hançer ustası Ammar Tivani günün mahiyeti ve önemine göre renk tercihlerinin de değişebileceğini ifade ediyor:
“Saidi, Nezvani ve Suri başta olmak üzere hançerin birçok farklı modeli bulunuyor. Bizim burada, Nezva kentinde, en çok rağbet gören çeşitler; Nezvani ve Saidi. Saidi hançer gördüğünüz gibi, daha sivri bir sap ve 7 halkaya sahip. Nezvani hançerin ise 7 halkası var. Her çeşidin deseni özgün ve farklı detayları bulunuyor. Birçok renk seçeneği de mevcut. Tamamen müşterinin tercihine ve kullanılacak günün mahiyetine göre değişiyor.”
Asaletin ve şıklığın simgesi olan bu hançerlerin Dünya Mirası Listesi’ne aday olması için, Umman Kültür, Spor ve Gençlik Bakanlığı tarafından yürütülen girişimler devam ettiriliyor.
Muhabir: Eid Huveytiri – TRT Arabi
TRT