Yaşamı felç eden bir akaryakıt krizinin yaşandığı Lübnan’da Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame, sübvansiyona yetecek dövizleri olmadığını söyledi. Selame, akaryakıt alımlarına döviz tahsis etmek için zorunlu rezervleri kullanmanın ancak parlamentonun alacağı kararla mümkün olacağını ifade etti.
Selame krizde “ürünleri piyasaya ulaştırmayan tüccarları”n da payı olduğunu iddia ederek, “Bu nedenle ya Merkez Bankası’nın zorunlu rezervlerini kullanmaya izin verecek Meclis’ten bir yasa çıkacak ya da reformları hayata geçirecek bir hükümet kurulacak” dedi.
“Özgür Lübnan’ın Sesi” radyosuna verdiği röportajda Selame, Cumhurbaşkanlığının yanı sıra Başbakanlık ve Meclis Başkanlığının, 12 Ağustos itibarıyla Merkez Bankası’nın akaryakıttan sübvansiyonu kaldırma kararından haberdar olduğunu söyledi.
“Bir yıldan beri uyarılarda bulunuyoruz”
Yetkililerin verdikleri tepkilere işaret ederek “Bu tiyatrolar yerine Merkez Bankası’ndaki zorunlu rezervlerle ithalatı finanse etme yönünde Meclis’ten bir yasa çıkarın” diyen Selame, bugünlerde ulaştıkları duruma dair bir yıldan beri hükümete yazılar göndererek uyarılarda bulunduklarını aktardı.
“820 milyon dolarlık akaryakıt alımını yaptık. Ancak kriz devam etti”
Merkez Bankası olarak ilaç, gıda, akaryakıt ve diğer bir çok şeyin sorumluluğunun kendilerine yüklenmemesi gerektiğinin altını çizen ve Meclis’ten yasa çıkarmalarını isteyen Selame, “820 milyon dolarla akaryakıt ithalatı yapmamıza rağmen mazot, benzin ve elektriğin olmaması kabul edilir bir şey değildir. Bizler, ürünleri piyasaya ulaştırmayan tüccarları finanse ediyoruz. Temel sorunumuz budur, hiç kimse sorumluluğu bizim üzerimize atmasın” değerlendirmesini yaptı.
Suriye’ye akaryakıt kaçakçılığına dolaylı vurgu
Merkez Bankası’nın siyasetten uzak durduğu ve aldıkları kararın bir yıldan beri kurulamayan yeni hükümeti engelleme gibi girişimlerinin söz konusu olmadığına işaret eden Selame, sübvansiyonlu ürünlerin yasa dışı yollarla ülke dışında tüketilmesine ilişkin ise “Merkez Bankası Lübnan’ı finanse eder, başka ülkeleri değil” yorumunda bulundu.
Merkez Bankası döviz rezervlerinin 14 milyar, dış varlıklarının 20 milyar dolar olduğunu aktaran Selame, “Sübvansiyona yetecek kadar dolarımız yok. Bu nedenle ya Merkez Bankası’nın zorunlu rezervlerini kullanmaya izin verecek meclisten bir yasa çıkacak ya da reformları hayata geçirecek bir hükümet kurulacak” dedi.
Bankanın akaryakıttan sübvansiyonu kaldırma kararlarından geri adım atmayacaklarını vurgulayan Selame, yasalara bağlı kalacaklarını ve herkesten de anlayış beklediklerini söyledi.
Merkez Bankası kararı ve yetkililerin tepkileri
Son 30 yılın en büyük ekonomik krizinin yaşandığı Lübnan’da devlet, günlük tüketilen 12 milyon litre civarındaki akaryakıtı Merkez Bankası üzerinden sübvanse ediyordu.
Bankadan yapılan yazılı açıklamada, 12 Ağustos itibarıyla uygulanmak üzere akaryakıta sağlanacak döviz kredilerinin resmi kur yerine piyasadaki serbest kur (karaborsa) üzerinden hesaplanacağı ve böylelikle akaryakıt sübvansiyonunun kaldırılacağı belirtilmişti.
Merkez Bankası’nın kararına tepki gösteren Lübnan Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık, Merkez Bankası Başkanı Selame’yi “Tehlikeli sonuçlar doğuracak bu kararı tek başına almakla” suçlamıştı.
Elektrik kesintileri ve akaryakıt bulmakta zorlanan vatandaşlar da iki gündür ülkenin farklı bölgelerinde yolları trafiğe kapatma eylemleri ile yöneticileri ve merkez bankasını protesto etmeye devam ediyor.
Ülkede döviz likidite sorunu nedeniyle elektrik santrallerine akaryakıt temin etmekte zorluk yaşanırken, Lübnan genelinde haftalardır günlük elektrik kesintileri 20 saati buluyor.
Lübnan Elektrik Kurumu’nun hizmet veremediği saatlerde vatandaşa elektrik sağlayan mahalle jeneratörlerinin sahipleri de Merkez Bankası’nın düşük kurdan sağladığı akaryakıt piyasada bulunamadığı için mazotu karaborsadan fahiş fiyatlardan aldıklarını belirterek, faturaları da yüksek tutuyor.
TRT