Öyle bir geçer zaman ki, bir bakmışsınız kucağınızda süt ile beslediğiniz çocuklarınız birden büyümüş ve Avrupa’da okuma hedefleri ile karşınıza çıkmışlardır. Yapacağınız tek şey onların gelecek hayallerini elinizden geldiğince gerçekleştirmelerine yardımcı olmaktır.
Bizler de bu günlerde aile olarak böyle bir dönemden geçmekteyiz. Büyük kızım yaklaşık bir buçuk yıl önce ben Hollanda’da okumak istiyorum diye karşıma çıktığında pandemi yeni başlamıştı. Hem hastalık korkusu hem de çocuğumun bana göre daha büyümemiş olması beni karmaşık duygular içerisine itmişti. Kabul aldığı okul, dersleri online yapacağını söyleyince içim rahatlamış olsa da girilen yolun dönüşünün olmayacağının farkındaydım.
Her ne isterse olsun bir yıl sonrası için hazırlanmamız, ev bulmamız, prosedürleri öğrenmemiz gerekmekteydi. Hollanda’da ev bulabilmek için kamernet.nl ve funda.nl internet adreslerini bir yıl boyunca bütçemize göre ev bulabilmek için taramamıza rağmen bulduğumuz evlerin pahalı oluşu, daha doğrusu sistemi bilmediğimizden dolayı bize çok pahalı görünmeleri aramaları başka yönlere çekmemize neden olmuştu. Kızımın sınıf arkadaşları Hollanda’da olduğu için o yönden biraz şanslı yakalandık ve aradığımız evi mükemmel olmasa da bulduk. Arkadaşları aracılığı ile tüm işlemleri online yapıp kontratı imzaladık, depozitoyu, kirayı ve emlakçı komisyonunu ödeyip evi tutmuş olduk. Ev dediysem memleketimizi hayal etmeyin. Bir apartman dairesi 6 yatak odası, 1 mutfak, 1wc, 2 banyo. Burada 6 kişi yaşam sürecek. Herkesin ayrı odası olması avantaj tabi.
İlk işlemler ve adres kaydı
Ve gün geldi Hollanda’ya yerleşmek için yola koyulduk. Uçaktan indiğimiz anda ilk işimiz geçici ve interneti yüksek bir telefon hattı aldık. Hat detaylarına yazının ileriki aşamalarında değineceğim. Alanda sizi karşılayacak birisi yoksa gideceğiniz adrese taksi ile gitmeniz biraz pahalı gelecektir ama ilk adım olarak en mantıklısı olacaktır.
En önemli iş olarak gördüğümüz ev bulma problemi geride kaldı artık işimiz kolay derken geldiğimizde gördük ki sadece ev tutmak değil tuttuğunuz evin adres kaydının yapılabilmesi de başka ve daha önemli bir detaymış. Bizim olduğumuz Den Haag bölgesinde ve sorduğumuza göre Hollanda genelinde şöyle bir durum var; 3 yatak odalı bir evde belediye en fazla 5 kişinin yaşamasına izin veriyor. Onun üzerindeki kişilere adres kaydı yapmıyor.
Video oynatıcı
Bazı uyanıklar böyle evlerde 6-7 kişi kalırken 5 kişi üzerindeki kişiler kontenjanı boş olan başka evlerden adres kiralayıp öyle kaydoluyorlar. Yani oturduğunuz adres başka iken mektuplarınız başka adrese gidiyor. Tüm işler de posta ile döndüğü için özellikle öğrencilikte büyük sorunlar yaşayabiliyorsunuz. Dolayısıyla çocuğunuzu eğitim almak için Hollanda’ya gönderiyorsanız önceden ev bakmaya başlayın ve bulduğunuz evlerin adres kaydının yapılıp yapılamayacağını mutlaka kiralayacağınız kişiye sorunuz. Bazı bölgelerde yurt bulamayabilirsiniz.
BSN numarası
Evi tuttunuz, adres tamam, Hollanda’ya gidiş tarihiniz belli ise gitmeden önce adresinizin bulunduğu belediyeden BSN (Burger Service Number) numarası için online randevu alın. İkinci en önemli detay BSN numarası. Bu numara Hollanda’da yaşayacak olan herkese belediyeler tarafından verilmektedir. Pasaportunuz, kontratınız ve öğrenci olduğunuzu kanıtlayacak bir öğrenci belgesi, numarayı almanıza yetecektir. Numarayı alırken herhangi bir bedel ödemiyorsunuz.
Sadece ve sadece önceden randevu almayı ve bu randevunun birkaç hafta sonrasına bile verilebileceğini unutmayın. Randevu tarihlerini siz seçeceğiniz için bu işinizi kolaylaştıracaktır. Belediyenin web sitesine girin ve BSN no veya Citizenship ( belediyeden belediyeye değişiyor ismi) bölümlerinden birine girip randevunuzu alın. Randevu saatinde de gidip BSN numaranızın yazılı olduğu evrakı elde edin. Şimdi diğer işlemler için elinizde kontrat ve BSN numarası olmalı, sakın yanınızdan ayırmayın.
Banka hesabı
Üçüncü detay banka hesabı. BSN no, Pasaport ve adresin yazılı olduğu kontrat hesap numaranızı açmanıza yardımcı olacaktır. ING bank Hollanda’daki en popüler banka. Ama unutmayın bankaya gitmek için de randevu almanız gerekecektir. Google mapstan kendinize en yakın ING Bankı bulup web sitesine girin ve randevunuzu alın. Hesap açtığınızda elinize hesap numaranızın yazılı olduğu 4. Belge geçecektir. Banka kartınız ve diğer detaylar ayrı ayrı mektuplar halinde 3-5 gün içerisinde ibraz ettiğiniz adrese gelecektir. Kart geldikten sonra banka işlemlerinizi de ATM’lerden kolayca yapabileceksiniz. Unutmamanız gereken önemli başka bir konu Hollanda’ya giderken yanınızda getireceğiniz en büyük banknot 50 euro olmalı. 100 ve üzeri banknotlara ters bakıyorlar, almak istemiyorlar. Mastercard, Visa ve nakit para hemen hemen her yerde geçerli. Biz gitmeden birçok kart işlemiyor, nakit geçmiyor falan dediler ama öyle bir sorun yaşamadık.
Adres kaydı
Banka işi de hallolduktan sonra belediyeden adres kaydı için ikinci bir randevu almanız gerekecek. Bu randevuyu birkaç ay sonraya verebilirler. Sabit bir telefon hattı alabilme dışında başka bir sorun yaşamazsınız ilk etapta adres kaydı olmadan. Ama sabit bir hat alıp geçici karttan kurtulmak için bu adres kaydına ihtiyacınız vardır.
Sağlık sigortası
Diğer önemli detay sağlık sigortası. secure.zilverenkruis.nl bize tavsiye edilen en iyi sağlık sigortası şirketi. Online olarak buradan sağlık sigortası yapabilirsiniz. En uygun paket Aylık 128 euro fakat 100 eurosu devlet tarafından banka hesabına geri yatırılıyormuş. Sağlık sigortası işi de tamamsa bir ev doktoru araştırmasına girip ona da kayıt olmanız gerekmektedir. Ev doktorunuz olmazsa herhangi bir sağlık sorununda sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Dolayısıyla bu kayıt da önemli.
Toplu taşımacılık ve ulaşım
Ve geldik toplu taşımacılık kartlarına. Bu kartlara OV-Chipcard diyorlar. Tren istasyonları ve belli noktalardan 7,5 Euro karşılığı bu kartları alarak içerisine para yükleyip tren, tramvay ve otobüs gibi toplu taşıma araçlarına tek kartla binebilir tüm Hollanda’yı dolaşabilirsiniz. Adres kaydı yaptıktan sonra personal chipcard alıp tamamen bedava olarak dolaşabilirsiniz fakat diplomanızı almazsanız yıllık 1200 euro devlete borçlanmış sayılırsınız. Diploma alırsanız borç siliniyor. NS tren şirketi de yine en iyilerinden. Aplikasyonunu telefonunuza yükleyip online bilet alabilir, Hollanda’yı dolaşabilirsiniz.
Hollanda’da bisiklet en popüler ulaşım aracı. Yollarda en fazla bisiklet görürsünüz ve trafik sistemlerinde, yollarında önceliği bisiklete vermişler ama tavsiyem bisikleti az biraz etrafı öğrendikten sonra alın ki bir kaza yaşamayın. İlk günlerde çok yürüyebilirsiniz ama keyifli oluyor, çevreyi öğreniyorsunuz.
Hollanda’da olduğunuz sürece siz siz olun parayı TL’ye çevirerek hesap yapmayın çünkü moraliniz çok bozulur. Sadece cebinizdeki paranın euro olduğunu ve euro harcadığınızı düşünün. Burada şu bu kadar TL bizde yarısından da az psikolojisine her an girebilirsiniz çünkü bizim paramızla bakınca ülke çok pahalı.
Hava ve alışveriş
Gitmeden insanların çok soğuk olduğunu, yabancılara ters baktığını falan duymuştuk ama hiç öyle bir şey yaşamadık. Aksine güler yüzlü ve yardımsever Hollandalılarla karşılaştık. Hava yaz ayı olmasına rağmen çok dengesiz. Bir günde 4 mevsim yaşama ihtimaliniz yüksek.
Dolayısıyla şortla gidip gezeyim demeyin şortları boşuna taşımış olursunuz. Yanınıza tshirt ve hırka hatta yağmurluk alın bir günde hepsine ihtiyacınız olacaktır. Çocuğunuzun evinde eksikler varsa birçok eksiğinizi Ikea ve Action adlı mağazalardan tamamlayabilirsiniz.
Hollanda’da Covid-19 ve geri dönüş
Hollanda’ya girişte pcr test, aşı kartı ve benzeri bir soruyla karşılaşmadık. Toplu taşımacılık dışında maske takılan yer de görmedik. Sanırım hastalık konusunda biraz fazla rahatlar, siz siz olun tedbiri elden bırakmayın. Maske takmak isterseniz neden takıyorsunuz diye kimse size sormaz. Dönüş günü ise Amsterdam Schipol havaalanından dönüyorsanız gideceğiniz bölüm “Departures 3” Pegasus ve THY orada. Larnaka üzerinden gidenler ise hangi hava yolları ile gitmişseniz havaalanına gitmeden hangi bölüme gideceğinizi kontrol edin yoksa dolaşmak zorunda kalırsınız.
Eğitime gidecek olanlar için şimdilik yazacaklarım bu kadar. Bunlar dışında ulaşıp soru sormak isteyen herkese yardımcı olmaya hazırım. Eğitim görecek gençlere başarılar dilerken ailelerine de Allah kavuştursun demek isterim çünkü o ayrılık duygusunu yaşamayan nasıl olduğunu anlayamaz. Allah evlatlarımıza zihin açıklığı ve sağlık versin.
Son olarak Hollanda’da her işimize koşan, bizleri yalnız bırakmayan Celal Bey’e, Kamil Bey’e, Levent Bey’e ve sevgili Mustafa ile bu değerli dostlarla tanışmamıza vesile olan değerli Ahmet Hamdi kardeşim ile Veyis Hocama teşekkür etmek isterim. Kalın sağlıcakla.