Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile New York’ta bir araya geldi.
BM Genel Sekreteri Guterres’in liderlerin onurlarına verdiği gayriresmi öğle yemeği yaklaşık 2 saat sürdü.
Görüşme sonası ’ye açıklama yapan Cumhurbaşkanı, yemekte Kıbrıs Türk tezlerini yeniden sunduklarını, Rum liderin de kendi görüşlerini ifade ettiğini vurguladı.
Bu yoğun haftada yoğun temaslar ve toplantılar yapan BM Genel Sekteri Guterres’in önce Cumartesi günü başbaşa sonra da bu yemekte kendilerine vakit ayırdığını anımsatan Tatar, Guterres’in 2 saatini ayırarak Kıbrıs meselesine verdiği önemi göstediğini söyledi ve kendisine teşekkür etti.
Kıbrıs meselesini yarın sabah halledeceğiz diye bir durum olmadığını kaydeden Tatar, 60 yıldır süren bir sorunu kısa zamanda çözmek gibi acelenin içinde olunamayacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı olması öncesinde de bunları ifade ettiğini ve bu söylemleri ile seçildiğini anımsatan Cumhurbaşkanı, kendisinden önceki bazı liderler gibi ‘3 ay içinde bu sorunu çözeceğini’ hiçbir zaman söylemediğini belirtti.
Tatar, “Tarihten ve uluslararası anlaşmalardan doğan, egemen eşitliğimiz ve eşit uluslararası statümüz kabul edilmeden bizim resmi olarak müzakere masasına oturmamız mümkün değildir” dedi.
Rum lider Anastasiadis’in bunu başka yerlere çekmeye çalıştığını ifade eden Tatar, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Jane Holl Lute’un ise başka bir göreve gidecek olduğunu hatırlattı.
Onun yerine atanacak olan yeni kişinin farklı bir pozisyona atanması ve bu sürece hareketlilik getirmesi gerektiğini de anlatan Cumhurbaşkanı, sürecin Crans Montana’dan veya Berlin’deki noktadan devamına Türk tarafının karşı olduğunu ifade etti.
Tatar, geçmişte yaşananlar ve beraberindeki fırsatlarının da geçmişte kaldığını söyleyerek, Genel Sekreter’in ‘iki taraf da onay vermeden bir görüşme başlatamam’ dediğini anımsattı.
Şartların ve ortak bir zeminin oluşması gerektiğini dile getiren Tatar, çalışmaları Jane Holl Lute’un bıraktığı noktadan sürderecek bir isimle yola devam edileceğini belirtti.
Tatar, “Ancak farklı oyunlar da oynanabilir. İşi farklı yerlere götürebilecek, görüşme sürecinin derhal başlaması için bir algı yaratılması için Rum tarafının işine gelecek bir takım emrivakiler de olabilir. Bunlara açık ve net karşı çıkacağımı, Türk tarafının burdaki temsicisi olarak İsviçre’de ortaya koyduğum 6 maddelik önerinin, egemen eşitliğimiz ve uluslararası statümüzün kabulü olmadan bizim herhangi bir resmi müzakere sürecine girmemiz mümkün değildir” dedi.
Atanacak yeni temsilciyle görüşeceklerini, ancak bu şahsın yetkilerinin Jane Holl Lute’un yetkilerinin ötesinde olmaması gerektiğini söyleyen Tatar, olası farklı bir oyuna karşı danışmanlar, Türkiye ile birlikte ortaya konulan pozisyonun korunacağını belirtti.
Kıbrıs’ta teknik komitelerin çalışmaların destek olunması gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı Tatar, “sağlık konusunda olduğu gibi diğer konularda yapılacak çalışmaların herkese dokunabilieceğini ve buna göre iki taraf arasındaki güven ortamı oluşabilmesi için bu gibi çalışmaların fevkalade önemli olduğunu ifade ettik” dedi.
Genel Sekreter tarafından bu görüşlerinin desteklendiğini kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, Türk tarafı olarak teknik komitelerin çalışmalarının hızlandırılması, daha fazla yetki ile başarılı çalışmalar yapmasını destekleyecelerini belirtti.
Toplantıda Rum tarafının teknik komitelerin çalıştırılmasının KKTC’ye kıdem vermesinden rahatsızlığını ifade etmesi üzerine Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs’ta iki ayrı devlet, iki ayrı yönetim, iki ayrı halk olduğunu, bu gerçekler görülmüyorsa Kıbrıs’ta kalıcı, adil bir anlaşmanın nasıl yapılacağını sorduğunu söyledi.
Tatar “Geleceğin daha iyi kurgulanması için açılımlar olması lazım ama geçmişi de unutamayız. Çünkü Kıbrıslı Türkler çok acı çekti, bedeller ödedi. Bu adada varlığımızı güvenli bir şekilde sürdüreceksek herhangi bir anlaşmanın bizi tamamen tatmin etmesi lazım. Biz bu saatten sonra 1974 öncesine dönmeyiz. Toplantıda neden egemen eşitliğimi ve kendi devletimi istediğimi anlatmaya çalıştım” diye konuştu.
New York ziyareti süresince farklı ülkelerin temsilcileri ile, kurum ve kuruluşlarşa bir çok temasta bulunduğunu ve Kıbrıs meselesini anlattığını kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, artık Kıbrıs’ta yeni zeminin görüldüğünü söyledi
“Genel Sekreter bizim durumumuzu iyi anlıyor” diyen Cumhurbaşkanı Tatar, iki taraf onay vermeden Genel Sekreter’in herhangi bir resmi müzakere sürecini başlatamayacağını ifade etti.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve heyetinin bu akşam KKTC’ye dönmesi bekleniyor.