Afganistan’da hayat normalleşmeye devam ediyor.
Önceki Afganistan hükümeti ile Taliban’a bağlı güçler arasındaki çatışmalar nedeniyle memleketlerinden kaçıp Kabil parklarında yaşamaya başlayan Afganlar, evlerine dönüyor.
Almanya merkezli Afgan Gönüllü Kadınlar Derneği, Kabil merkezli Union Aid Derneği ile Taliban yönetiminin, Kabil’deki Afganların evlerine dönmeleri için başlattıkları projede 4’üncü aşama gerçekleşti.
Taliban’ın 15 Ağustos’ta başkent Kabil’i kontrolü altına almasının öncesinde özellikle kuzey vilayetlerinde yaşayan ve çatışmalar nedeniyle Kabil’e kaçmak zorunda kalan 223 Afgan aile daha, kiralanan 13 otobüs ile evlerine gönderildi.
Kabil’deki Şehr-i Nev parkında yaşayan Afgan ailelerden 1005’i Kabil’den ayrılmak için kayıt yaptırdı.
Rota Takhar, Badahşan ve Kapisa vilayetleri
Parkta kurdukları çadırlarda yaşayan yaklaşık 500 aile memleketlerine gönderilirken projenin son aşamasında 223 aile Afganistan’ın kuzeyindeki Takhar, Badahşan ve Kapisa’daki evlerine gönderildi.
Kalan ailelerin ilerleyen günlerde memleketlerine gönderilmesinin planlandığı, Hayırhah ve Saray-ı Şomali gibi Kabil’in farklı bölgelerindeki parklarda yaşayan Afganlar için de çeşitli yardım kuruluşlarının Taliban ile iş birliği içinde çalışma yürüttüğü öğrenildi.
Çatışmalar nedeniyle başkent Kabil’e, çoğunluğu kuzey vilayetlerden olmak üzere yaklaşık 2 bin ailenin göç edip parklara yerleştiği belirtiliyor. Söz konusu vilayetler ağırlıklı olarak Kunduz, Bağlan, Badahşan, Takhar, Nangerhar, Lağman, Kapisa olarak sıralanıyor.
Her aileye maddi yardım
Kabil’in yaklaşık 30 kilometre kuzeyinde bulunan Pole Sufiyan bölgesinde, her aileye elden 10 bin afgani (120 dolar) yardım yapıldı. Söz konusu uygulamanın, ailelerin Kabil’e dönmemeleri için şehrin dışında yapıldığı belirtildi.
Ayrıca, Türkiye’de faaliyet gösteren Yetem Eli ve Ebrar derneklerinin temin ettiği gıda kolileri ailelere dağıtıldı.
168 aile dönmek istemiyor
Union Aid Derneği Müdürü Emced Ahmed Safi, Şehr-i Nev parkında yaşayan 168 ailenin dönmek istemediğini söyledi.
Safi, bu ailelerin 45’inin Pencşirli olduğunu ve burada Taliban ile Afganistan Ulusal Direniş Cephesi arasında süren çatışmalar nedeniyle diğerlerinin ise evlerinin tahrip edildiği için dönmek istemediğini belirtti.
Parkta yaşayanlar için sağlık hizmeti temin ettiklerini aktaran Safi, “Gitmek istemeyen ve Kabil’de kalacak ailelere başka nasıl yardım edebileceğimizi değerlendireceğiz” dedi.
Evleri hasar görenlere de yardımlar planlanıyor
Evlerine dönen aileler için yardımlarının süreceğini kaydeden Safi, “İlerleyen günlerde gıda yardımlarına ek olarak evleri hasar gören ailelere de yardım temin edecek programımız bulunuyor” ifadesini kullandı.
Safi, “Taliban güçleri güvenlik ve koordinasyon konusunda yardımcı oluyorlar. Mali ve çeşitli konulardaki yardımlar ise derneklerimizce karşılanıyor” diye konuştu.
Taliban yetkilisi eski hükümeti suçladı
Kabil Göç Müdürü Qari Abdulmetin Rahimzay ise Afganların Kabil’e sığınması konusunda eski hükümeti suçladı.
Rahimzay, “Eski hükümetin körü körüne attığı bombalar gibi güvenlik sorunu yaşayanlar korku nedeniyle buraya geldiler. Ancak şu an Afganistan’ın tamamı Taliban güçlerinin kontrolü altında ve hiç kimsenin güvenlik sorunu bulunmuyor. Herkes güven içinde evlerinde yaşayabilir. Güvenlik güçlerimiz de bu kişilere yol boyunca eşlik ediyor” dedi.
Ulusal ve uluslararası yardım kuruluşlarından söz konusu kişileri evlerine gönderme konusunda yardım istediklerini aktaran Rahimzay, “Göç Bakanlığı diğer vilayetlerden Kabil’e gelen kardeşlerimizin tamamını evlerine göndermek için uygun şartları temin etmeye kararlıdır” ifadesini kullandı.
Afganlar evlerine dönmekten memnun
Kabil’in merkezinde geniş bir alan üzerine kurulu Şehr-i Nev parkı çatışmaların artmasıyla son aylarda Afgan aileleri ağırladı ancak, bu kişiler birçok sorunla karşı karşıya kaldı.
İlk etapta yeterli temiz su ve tuvalet sisteminin olmaması, gıda, çadır ve battaniye gibi eksiklikler göze çarpıyor. Bunun yanında, küçük çocukların trafiğin yoğun olduğu yollarla oynamaları tehlike oluşturuyor.
Bir dönem yerlerinden edilen Afganlar, ülkede savaşın sona ermesiyle evlerine dönmekten memnun olduklarını belirtiyor.
58 yaşındaki Nur Muhammed Ahmedi, parkta yaşadıkları süre boyunca ciddi zorluk çektiklerini belirtti.
Çatışmalar nedeniyle 3 ay önce parkta yaşamaya başladıklarını belirten Ahmedi, şoförlük mesleğine memleketi Takhar’da devam edeceğini söyledi.
36 yaşındaki Dost Muhammed Muhammedi ise 1,5 ay önce eşi ve 3 çocuğu ile birlikte parkta yaşamaya başlamış.
Eskiden bir hükümet kurumunda çalıştığını belirten Muhammedi, şu an işsiz olduğunu ve dönünce iş arayacağını ifade etti.
“İnsanlar göç etmek zorunda kalmasın”
Muhammedi, “Yaşam koşullarımız bir hayli zordu. Ekmek, su ve para yoktu. Buraya gelmeye mecbur kaldık. Şimdi ise dönüyoruz. Taliban’dan insanlar için iş olanaklarını artırmasını istiyoruz. İnsanlar göç etmek zorunda kalmasınlar” dedi.
52 yaşındaki emekli polis Mirdil Sezar, son aylarda maaş almadığını ve 1,5 ay önce ailesiyle beraber parka yerleştiğini söyledi.
Sezar, “Savaş arasında kaldık. Kabil’e geldik. Bu sefer Taliban Kabil’i kontrolüne aldı. Önceleri endişeye kapıldık ve korktuk. Gördük ki kimsenin peşinde değiller. Burada birçok sorun yaşadık. Şu an ise bize yardım vaadi verdiler ve evlerimize dönüyoruz” diye anlattı.
TRT